کاربردهای زبان های بک اند | موارد استفاده زبان های Back-End

برنامه نویسی سمت سرور (بک اند) چیست؟

همه وب‌سایت ها و یا نرم‌افزارها و حتی اپلیکیشن‌ها دارای ۲ بخش مستقل هستند. فرانت اند (Front end) تمام طراحی ظاهری وب‌سایت است و تعاملات کاربران را مدیریت می‌کند. جاییکه همه کاربران آن را می‌بینند و تعامل می‌کنند. اما بک اند (Back end) در پس زمینه طراحی می‌شه و تمام عملیات‌ها و تعاملات میان مرورگر و پایگاه داده از طریق سرور در یک وب‌سایت رو اصطلاحاً برنامه‌نویسی بک اند می‌گوییم.

آموزش بک اند شامل یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی سمت سرور هست. زبان‌هایی مثل پایتون، PHP، GO و یا جاوا و… که سنگ بنای طراحی بک اند رو شکل می‌دهند. البته اگه قصد یادگیری این زبان‌ها رو دارید، اصلاً نگران نباشید. شما می‌تونید با خرید دوره پایتون و یا PHP و دیگر زبان‌ها از گاتاکد مسیر حرفه‌ای خودتون برای کد نویسی سمت سرور رو آغاز کنید. ولی اصل ماجرا بررسی موارد استفاده از زبان های بک اند هست.

با انواع زبان های بک اند (سمت سرور) آشنا شوید

تعداد زبان‌های سمت سرور زیاده و در این مقاله فقط به کاربردهای زبان‌های بک اند اصلی می‌پردازیم. مثل زبان‌های جاوا اسکریپت، پایتون و یا PHP که بخش بزرگی از فضای کاربردی برنامه‌نویسی بک اند رو تشکیل دادند. اما همه‌ی این زبان‌ها رو می‌تونیم در دو گروه متفاوت دسته‌بندی کنیم:

1.     زبان‌های برنامه‌نویسی شی گرایی بک اند

2.     زبان‌های برنامه‌نویسی تابعی بک اند

اما این نوع زبان‌ها چه هستند؟ و در یک کلام چه کاربردی دارند؟ بنابراین برای ورود به بحث اصلی خودمان که بررسی کاربردهای زبان های بک اند هست، لازمه تا اندک دیدگاهی از این دسته‌بندی داشته باشید.

زبان های کاربردی با قابلیت شی گرایی در بک اند

در توسعه فرانت اند خیالت راحته که در کل قراره تا با چند زبان ساختارسازی تا استایل دهی مثل HTML و CSS و جاوا اسکریپت کار کنید. اما ماجرا در بک اند (Back end) کاملاً متفاوت هست و در این فضا تعداد زیادی زبان برنامه‌نویسی وجود داره که هر کدوم تعداد قابل ‌توجه فریم ورک دارند. حتی جاوا اسکریپت که ذاتاً زبان فرانت هست، با استفاده از پلتفرم‌هایی خاص برای استفاده در بک اند کارایی داره و این ماجرا رو پیچیده‌تر می‌کند. قطعاً قرار نیست تا همه‌ی زبان‌های سمت سرور رو یاد بگیرید و در بهترین حالت توصیه می‌کنیم که بر یک یا دو زبان اصلی مسلط شوید. زبان‌هایی مثل:

1.     پایتون (Phyton)

2.     PHP

3.     جاوا (Java)

4.     جاوا اسکریپت

5.     Go

6.     روبی

7.     کاتلین (Kotlin)

8.     C#

9.     نت (Net)

هر کدام از این زبان‌ها برای شرایطی خاص و اهدافی معین کارایی دارند. البته خیلی از آنها قابلیت جایگزین شدن دارند و می‌تونی یه پروژه رو با زبان‌هایی مثل پایتون و یا PHP و حتی جاوا و جاوا اسکریپت بنویسید.

زبان برنامه نویسی پایتون (Phyton)

پایتون معروف‌ترین و البته کاربردی‌ترین زبان برنامه‌نویسی بک اند و از جمله زبان‌های سطح بالا، همه‌کاره و مفسری در سمت سرور هست. پایتون برای اولین سال در سال ۱۹۹۱ معرفی شد و از همان سال تا هم‌اکنون در سطح اول از زبان‌های همه منظوره قرار گرفته. این زبان ترکیبی از ساختارهای شیء گرایی و تابعی هست که با تعداد قابل ‌توجه فریم ورک و کتابخانه طراحی ‌شده و کاربردهای خیلی زیادی داره. تا جاییکه می‌تونی از کتابخانه‌ها و یا فریم ورک‌های پایتون برای اهداف متنوع و کاملاً دست باز در فضاهای مختلف کد نویسی استفاده کنید. مانند جنگو که در حال ‌حاضر قوی‌ترین فریم ورک وابسته به پایتون هست. برای همین کسانی که قراره تا از زبان قدرتمند پایتون سمت سرور استفاده کنند، بهتره تا آموزش Django رو جدی بگیرند. فلسک (Flask) دیگر فریم ورک محبوب پایتون هست و در کل قیمت دوره Flask از دیگر فریم ورک ها کمتره. اما در کل پایتون یه زبان کامل با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و برجسته هست. مانند:

1.     پایتون زبانی سطح بالا و قابل فهم برای انسان هست و مسیر یادگیری ساده‌ای داره.

2.     پایتون از بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی شی گرا در بک اند هست.

3.     پایتون از قابلیت اجرا در انواع سیستم عامل ویندوز، لینوکس و یونیکس برخوردار هست.

4.     کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های زیادی مثل جنگو (Django) و فلسک (Flask) داره.

کاربردهای پایتون

هیچ زبانی رو عمومی‌تر و در کل همه کاره‌تر از پایتون پیدا نمی‌کنید که در هر نوع فضایی استفاده بشود. اصولاً پایتون برای کار در حوزه‌ای خاص طراحی نشده و می‌توانید از این زبان در حوزه‌های مختلف برنامه‌نویسی وارد شوید و در تمام این حوزه‌ها کاملاً حرفه‌ای فعالیت کنید. کاربردهای زبان های بک اند خصوصاً پایتون قابل ‌توجه هست. مانند:

1.     برنامه‌نویسی سمت سرور در طراحی وب‌سایت های اینترنتی

2.     طراحی و کد نویسی بک اند برای اپلیکیشن‌های موبایلی

3.     طراحی ساختارهای یکپارچه یادگیری ماشین

4.     اصول هک کردن و تست نفوذ

5.     داده‌کاوی و تحلیل داده‌های بزرگ (Big Data)

6.     ساخت رابط کاربری گرافیک

7.     ساخت بازی‌های رایانه‌ای

8.     هوش مصنوعی

9.     Api نویسی

زبان برنامه نویسی PHP

PHP یکی دیگر از زبان‌های قدرتمند، سطح بالا و خیلی خوب و محبوب و کاربردی سمت سرور هست که برای پروژه‌های مختلف بک اند استفاده میشه. خیلی از وب‌سایت های بزرگ دنیا رو با استفاده از زبان متن باز (Open Source) و البته مفسری و شی گرا PHP کار کرده‌اند و از این نظر در جمع کاربردی‌ترین ها قرار داره.

PHP در واقع نوعی زبان اسکریپت نویسی هست که برای اولین ‌بار در سال ۱۹۹۵ طراحی شد و از همان موقع برای ساخت وب‌سایت های پویا و البته مدیریت پایگاه داده در وب استفاده شده. به ‌هر حال اگه علاقه داری تا وب‌سایت خیلی پویا و داینامیک بسازید و در سمت سرور کاملاً قدرتمند برای تبادل حجم زیادی داده حاضر باشید، بهتره که از زبان اسکریپت نویسی PHP استفاده کنید. با خرید دوره PHP گاتاکد به مهارت کامل کار با این زبان دست پیدا میکنید. این زبان محبوب و کاربردی هست، چون:

1.     از جمله زبان‌های سطح بالا با کد نویسی ساده هست

2.     یه زبان با قابلیت اجرا در انواع پلتفرم‌ها و سیستم‌های عامل هست.

3.     از بهترین زبان‌های شی گرایی و مفسری است

4.     انعطاف‌پذیری بسیار بالایی دارد

5.     تعداد زیادی فریم ورک قدرتمند و کاربردی مثل لاراول دارد. تا جاییکه آموزش لاراول برگ برنده کار با زبان PHP در توسعه بک اند محسوب می‌شود.

کاربردهای زبان برنامه‌نویسی PHP

PHP از جمله زبان‌های قدرتمند و دست باز دنیای کامپیوتری هست. کاربردهای زبان های بک اند مانند PHP در محیط وب خیلی گسترده و جذاب هست. مانند:

1.     از PHP برای کد نویسی سمت سرور وب‌سایت های پویا استفاده می‌کنند.

2.     PHP برای مدیریت پایگاه داده وب‌سایت های فروشگاهی مناسب هست.

3.     PHP یک زبان مفسری قدرتمند سمت سرور محسوب می‌شود.

4.     PHP زبان کاملاً کاربردی برای طراحی سیستم‌های مدیریت محتوا هست.

5.     برای پلاگین نویسی در وردپرس کارایی دارد.

6.     برای طراحی سمت سرور انواع شبکه‌های اجتماعی خصوصاً اپلیکیشن‌های اجتماعی موبایل استفاده می‌شود.

7.     از زبان‌های اصلی برای توسعه API هست. حتی زبان پایه آموزش توسعه API استفاده میشه.

8.     برای احراز هویت کاربران در وب‌سایت های بزرگ با پایگاه داده‌های گسترده کارایی دارد.

زبان جاوا اسکریپت در بک اند

جاوا اسکریپت (Java Script) در اصل از زبان‌های قدرتمند و سطح بالای سمت کلاینت هست که برای توسعه فرانت اند و رابط نهایی اطلاعات کاربر به سمت سرور کارایی داره و در محیط فرانت اند بدون رقیب استفاده می‌شود. با این ‌حال به‌ عنوان یه زبان قدرتمند سمت سرور (بک اند) هم مورد استفاده قرار می‌گیره و در جمع بهترین زبان های بک اند ازش یاد می‌کنند. کاربردهای زبان های بک اند مانند جاوا اسکریپت که بومی محیط سرور نیستند تا حدودی محدود و وابسته به یه سری پلتفرم‌های شبیه‌ساز هست. مثل پلتفرم Node.js که برای اجرای جاوا اسکریپت سمت سرور کارایی دارد. برای کار با این زبان سمت سرور باید آموزش Node.js رو جدی بگیرید. ویژگی‌های جاوا اسکریپت خیلی کاربردی هست. مانند:

1.     نوعی زبان سطح بالا اما پویا هست که از بک اند تا فرانت اند کارایی داره.

2.     از جمله زبان‌های کم‌حجم و سبک برای محیط بک اند محسوب می‌شود.

3.     با قابلیت پردازش غیر هم‌زمان طراحی ‌شده که برای پروژه‌ها با کارهای موازی سودمند هست.

کاربردهای زبان جاوا اسکریپت

جاوا اسکریپت از آن دست زبان‌های محبوب و در عین ‌حال کاملاً کاربردی در برنامه‌نویسی وب‌سایت ها محسوب می‌شه که در سراسر دنیا کاربران جدی و وفاداری داره و خیلی‌ها در توسعه هرچه بیشتر این زبان پای کار هستند. خصوصاً که با چندین نوع فریم ورک قدرتمند طراحی ‌شده و از محیط Node.js می‌توانید برای کد نویسی با جاوا اسکریپت سمت سرور استفاده کنید. موارد استفاده از زبان های بک اند خیلی زیاده و از جاوا اسکریپت هم می‌توانید در بسیاری فعالیت‌ها مانند موارد زیر استفاده کنید:

1.     برای تعاملی کردن وب‌سایت ها کارایی دارد.

2.     در توسعه وب اپلیکیشن‌ها استفاده می‌شود.

3.     برای ساخت وب سرویس‌ها مناسب هست.

4.     در توسعه بازی‌های کامپیوتری تحت وب و یا موبایلی کارایی دارد.

5.     برای توسعه انواع اپلیکیشن‌های موبایلی مناسب هست.

6.     در انیمیشن‌سازی استفاده می‌شود.

7.     از طریق Node.js برای توسعه Api مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زبان برنامه نویسی روبی (Ruby)

در محیط بک اند می‌توانید از تعداد زیادی زبان سطح بالا استفاده کنید و به ‌راحتی پروژه‌های کاملاً قدرتمند کد نویسی کنید. مثل زبان سطح بالا و کاملاً پویای روبی که با ساختار متن باز طراحی ‌شده و حالا یکی از زبان‌های خیلی محبوب برای کد نویسی بک اند هست. روبی در سال ۱۹۹۵ معرفی شد و در ابتدا خیلی زبان محبوبی نبود، اما با توسعه نرم‌افزارهای موبایلی به یکی از بهترین زبان های بک اند برای طراحی اپلیکیشن‌های تحت وب تبدیل شد. اگه بخوای با روبی کار کنید، بدون نیاز به کد نویسی‌های زیاد قادر هستید که ساختار بک اند اپلیکیشن‌های تحت وب رو طراحی کنید و پروژه‌های کاملاً حرفه‌ای بسازید.

کاربردهای زبان برنامه نویسی Ruby

روبی زبان محبوبی در بک اند هست و جامعه فعالی در سراسر دنیا داره که برای توسعه و استفاده هر چه بیشتر از این زبان کار می‌کنند. در کاربردهای زبان های بک اند، Ruby یه زبان متوسط با دامنه کاربردی میان رده هست و برای خیلی جاها و پروژه‌های متنوع استفاده می‌شه. مانند:

1.     برای توسعه نرم‌افزارهای اینترنتی کارایی دارد.

2.     در به کارگیری از سیستم Devops و مدیریت پروژه‌ها با کار گروهی مناسب هست.

3.     برای طراحی و تولید سایت‌های ایستا (Static Site) استفاده می‌شود.

4.     در مدیریت داده‌ها برای سرورها در اپلیکیشن‌های تحت وب کارایی دارد.

زبان برنامه نویسی C# در بک اند

C# زبان معروف و تا حدودی سخت اما کاملاً کاربردی در توسعه بک اند هست که خیلی از برنامه‌ نویس‌های قدیمی و باتجربه از آن استفاده می‌کنند. ولی به ‌هر حال زبان نسبتاً سختی هست و افراد تازه‌کار کمتر علاقه دارند تا مهارت‌های برنامه‌نویسی رو با این زبان سطح بالا شروع کنند. C# ورژن توسعه‌یافته و شی گرا شده از زبان بسیار معروف C هست که نوعی تحول بنیادین در زبان‌های قدیمی محسوب می‌شود. البته C# هم مثل زبان C با ساختار اپن سورس و همه ‌کاره طراحی ‌شده که برای هر نوع کد نویسی در هر نوع پروژه مثل توسعه بک اند مناسب هست.

همه منظوره بودن C# از جمله دلایل محبوبیت این زبان هست، چون:

1.     برای خودکارسازی سرور ویندوز کارایی داره. برای همین ویژگی هست که به شکل گسترده در توسعه بک اند استفاده می‌شود.

2.     یه زبان چند پلتفرمی هست که در هر نوع سیستم عامل ویندوز تا لینوکس اجرا می‌شود.

3.     چندین فریم ورک قدرتمند مخصوص توسعه بک اند مثل .Net دارد.

کاربردهای زبان برنامه نویسی C# در بک اند

قابلیت خودکارسازی سرور در C# آنقدر جذاب هست که از این زبان به شکل گسترده برای توسعه محیط بک اند وب‌سایت ها و یا اپلیکیشن‌ها استفاده کنند. به ‌هر حال در موارد استفاده از زبان های بک اند به‌ راحتی می‌تونید از C# در هر جایی و برای هر نوع پروژه‌ای استفاده کنید. مانند:

1.     پروژه‌های توسعه برنامه وب (بک اند)

2.     توسعه برنامه‌های ویندوز

3.     توسعه بازی‌ها در پلتفرم‌های گوناگون

4.     هوش مصنوعی

زبان برنامه نویسی جاوا (Java) در بک اند

جاوا زبانی متفاوت از جاوا اسکریپت هست و به ‌عنوان یکی از بهترین زبان‌ها برای توسعه بک اند معرفی شده که به شکل گسترده برای ساخت اپلیکیشن‌های موبایلی اندروید کارایی دارد. البته در این چند سال اخیر توسعه زبان کاتلین باعث شده تا کمتر کسی در ساخت اپلیکیشن از جاوا استفاده کند. اما به‌ هر حال این زبان هنوز هم در ساختار بک اند خیلی سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها حضوری قدرتمند و کار راه‌انداز دارد.

جاوا از زبان‌های قدیمی و شی گرا هست که ساختار ساده و قابل فهمی داره، اما برای آغاز مهارت‌های برنامه‌نویسی تازه‌کارها پیشنهاد نمی‌شود. از طرفی این زبان با قابلیت‌های کاربردی از تکنیک‌های کد نویسی چند مرحله‌ای طراحی ‌شده و در کل امنیت خوبی داره و همین نکات هست که جاوا رو به یکی از زبان‌های محبوب خصوصاً در توسعه بک اند تبدیل کرده است. جاوا می‌تواند زبان برنامه‌نویسی تأثیرگذاری باشه، چون:

1.     از جمله زبان‌های توسعه بک اند با قابلیت‌های شی گرایی هست.

2.     با ویژگی‌های چند بخشی طراحی‌ شده و برای انجام چندین نوع دستور به شکل همزمان در کد نویسی کارایی دارد.

3.     از جمله امن‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی محسوب می‌شود.

کاربردهای زبان برنامه نویسی جاوا (Java)

Java در سطح میان رده از کاربردهای زبان های بک اند مورد توجه برنامه نویس‌ها قرار گرفته و در کل برای پروژه‌ها با ساختارهای سازمانی مناسب هست. کاربردهای Java رو می‌تونیم در موارد زیر خلاصه کنیم:

1.     طراحی و توسعه نرم‌افزارهای تجاری و دسکتاپی

2.     طراحی اپلیکیشن‌های موبایل برای اندروید

3.     اتصال پایگاه داده در بک اند

4.     مدیریت شبکه در ساختار بک اند

زبان برنامه نویسی کاتلین (Kotlin) در بک اند

از زمانی ‌که زبان برنامه‌نویسی کاتلین معرفی‌ شده، دنیای توسعه نرم‌افزارهای موبایلی در سطح اندروید کاملاً دگرگون شده ‌است. کاتلین از بهترین زبان‌ها برای توسعه بک اند اپلیکیشن های موبایلی هست و به‌ خوبی با جاوا سازگار میشه تا در توسعه اپلیکیشن‌های قدیمی هم مورد استفاده قرار بگیرد. به ‌هر حال اگه در سطح توسعه اپلیکیشن‌های موبایل فعالیت می‌کنید و قراره تا محیط بک اند این نرم‌افزارها رو توسعه بدهید، یادگیری و کار با زبان کاتلین رو توصیه می‌کنیم. چون:

1.     زبان ساده و قابل فهمی داره که برای تازه‌کارها در توسعه اپلیکیشن های موبایلی مناسب هست.

2.     کاملاً سازگار با جاوا طراحی ‌شده و برای توسعه بک اند اپلیکیشن‌های قدیمی کارایی دارد.

3.     با قابلیت اضافه کردن افزونه‌ها بدون نیاز به ویرایش کدهای منبع بر کلاس‌ها طراحی‌ شده و عملکرد برنامه‌نویسی رو سریع‌تر می‌کند.

4.     یه زبان با بهره‌وری بالا و کاملاً کارآمد هست.

کاربردهای زبان کاتلین (Kotlin) در بک اند

با توسعه گوشی‌های موبایلی حالا بخش بزرگی از کاربران اینترنتی از اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند و توسعه بک اند در سطح موبایلی از بحث‌های خیلی کلیدی هست. کاربردهای زبان های بک اند در سطح توسعه اپلیکیشن های موبایلی کاملاً ضروریه و برای این کار باید از زبان‌های مخصوص مثل جاوا و یا کاتلین استفاده کنید. به ‌هر حال کاتلین فقط برای یک کار یعنی توسعه بک اند اپلیکیشن‌های اندرویدی طراحی شده و همین یک کار آنقدر مهم و کاربردی هست که کاتلین رو به یکی از تأثیرگذارترین زبان‌های برنامه‌نویسی بک اند تبدیل کند.

کاربردی ترین زبان بک اند کدام هستند؟

تمام بک اند کارها علاقه دارند تا با کاربردی‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی کار کنند. این شکلی با یه تیم بزرگ در سطح جهانی همراه هستند و از انبوه قابلیت‌ها، توسعه‌ها و فریم ورک‌ها استفاده می‌کنند. محبوب بودن یه زبان در سطح جهانی برگ برنده هست. چون همیشه جامعه بزرگی از برنامه‌نویس‌ها برای هر چه قوی‌تر شدن و بهتر شدن آن زبان فعالیت می‌کنند. خیلی مهمه که به ‌عنوان برنامه‌نویس بک اند با معروف‌ترین و محبوب‌ترین زبان‌ها کار کنید.

به ‌سختی می‌توان یکی از زبان‌های بک اند رو به ‌عنوان محبوب‌ترین و کاربردی‌ترین زبان معرفی کرد. ولی در کل باید پایتون (Phython) رو به ‌عنوان کاربردی‌ترین زبان در محیط بک اند معرفی کنیم. البته کاربردهای زبان های بک اند گسترده هست و استفاده از زبان‌های شی گرا و همه‌کاره مثل PHP و یا C# هم خیلی محبوب و متداول شده. در این ‌میان نمی‌تونیم از نقش برجسته جاوا اسکریپت غافل بشیم که می‌تونه کد نویسی از بک اند تا فرانت اند رو یکدست کند. اما اگه قرار هست تا در زمینه توسعه بک اند اپلیکیشن‌های موبایلی فعالیت کنید، بدون تردید زبان‌های Java و کاتلین جایگاه برتر رو در اختیار دارند.