سن مناسب یادگیری برنامه نویسی | سن بازنشستگی برنامه نویسی؟

گاهاً دیدیم که والدین برای یادگیری فرزندان خود پیش‌ قدم می‌شوند. در این ‌صورت آیا یه نوجوان و حتی کوچکتر در سنین پایه توان یادگیری برنامه نویسی رو دارند؟ این نکته بهانه‌ای شده تا یه مقاله راجع ‌به این موضوع تهیه کنیم و سن مناسب یادگیری برنامه نویسی رو از جنبه‌های مختلف بررسی کنیم و ببینیم که اصولاً بهتره تا چه هنگام و چگونه وارد دنیای بزرگ برنامه نویسی شوید.

برنامه نویسی چیست؟ آیا لازمه یاد بگیری؟

بارها دیده‌ایم که والدین برای یادگیری برنامه نویسی فرزندان نسبتاً کوچک خود اصرار دارند. این خیلی خوبه که دغدغه یادگیری هست، اما گاهاً نوع نگاه به برنامه نویسی نزد بسیاری از والدین غلطه. برنامه نویسی یه جور شغله که مثل همه شغل‌های دیگه نیاز به آموزش داره اما یادگیری این مهارت برای همه واجب نیست. مثلا آیا علاقه دارید تا کودک خود را از همان خردسالی بفرستید تا پزشکی یاد بگیره!

اینکه برنامه نویسی چیست؟ یه موضوع کاملاً مفصله که نمی‌شه با جزئیات در این مقاله صحبت کنیم. خیلی ساده برنامه نویسی تعریف دستورالعمل هایی به زبان کامپیوتر هست و از کامپیوتر می‌خواهیم که طبق خواسته‌ی ما رفتار کند. البته برای نوشتن همین دستور العمل هم باید یه سری زبان برنامه نویسی قابل فهم کامپیوتر رو یاد بگیرید. زبان‌هایی مثل پایتون، PHP، جاوا، C و یا C# که هر کدوم روش کد نویسی خاص خودشون رو دارند. پدر و مادرها بهتره بدانند که برنامه نویسی فقط یه شغله که لازم نیست تا همه بلد باشند و اگه فرزند شما یاد نگیره، مهارت‌های اصلی زندگی رو از دست نداده. پس در این‌باره واقع ‌بین باشید. اما اگه قراره تا از سنین پایین آموزش برنامه نویسی رو شروع کنیم، لازمه تا یه سری دستورالعمل رو رعایت کنیم.

برنامه نویسی رو از چه سنی شروع کنیم؟

سن مناسب یادگیری برنامه نویسی خیلی نسبی هست. ممکنه یه نفر واقعاً بااستعداد باشه و در دوره نوجوانی به اندازه فول استک جلو بره و به‌ راحتی کار با پردرآمدترین زبان‌های برنامه نویسی رو یاد بگیره و در مقابل ممکنه یه نفر اندکی دیر شروع کنه و مسیر یادگیری کندی داشته باشد.

برای یادگیری حرفه‌ای برنامه نویسی به شکلی که وارد بازار کار بشی و پروژه‌های دنیای واقعی رو اجرا کنید، از سن ۱۷ سال به بعد مناسب هست. اما می‌تونیم سن مناسب یادگیری برنامه نویسی رو تا دوره کودکی و حوالی ۷ سالگی عقب ببریم. البته در این سن فقط می‌شه یه سری مفاهیم پایه رو آموزش داد. با این ‌حال ساختار برنامه نویسی رو به سطوح مبتدی تا پیشرفته تفکیک کردند و برای هر دوره و هر کسی در هر سن‌وسالی استفاده کرد. به ‌عنوان مثال کودکان فقط قادر به درک مفاهیم پایه هستند و جوانان بالای ۱۷ سال آمادگی ذهنی کافی برای ورود به هر نوع بحث پیشرفته رو دارند. با این ‌حال بهتره تا از سنین پایین‌تر برای یادگیری مفاهیم آغاز کنی. مثلاً از سن ۱۴ و یا 15سالگی پای آموزش حرفه‌ای برنامه نویسی بشینی و تا سن ۱۷ سالگی حسابی در این فضا جلو بری.

آموزش برنامه نویسی برای کودکان زیر ۸ سال

قطعاً دوران کودکی سن مناسب یادگیری برنامه نویسی نیست. اما یه سری آیتم‌های آموزشی پایه برای این کار تدارک دیدند. مثل زبان‌های برنامه نویسی بصری که اصول و مبانی برنامه نویسی رو به شکل تصویری و مانند یه بازی به کودکان یاد میده. همچنین برخی اپلیکیشن‌های مناسب کودکان مثل Scratch Junior طراحی ‌شده که محیط گرافیکی خیلی جذاب و خلاقانه‌ای داره تا کودکان با مفاهیم اولیه کد نویسی آشنا بشن. استفاده از این ابزارها باعث می‌شه که:

1. کودکان با دنیای برنامه نویسی آشنا بشن و زمینه علاقه‌مندی برای آینده آنها رو بیشتر می‌کنه
2. ابزارها و اپلیکیشن‌های طراحی‌ شده برای کودکان خیلی سرگرم‌کننده هستند و حتی اگه در آینده برنامه‌نویس نشوند، حداقل در کودکی خوش گذروندند.
3. کودکان با مفاهیم پایه و حتی الگوهای حل مسئله آشنا می‌شوند و چون باید فکر کنند، این‌جور آموزش‌ها و بازی‌ها براشون خوبه.
4. حس کاری بزرگ دارند و قطعاً در ضمیر ناخودآگاه آنها تأثیر مثبتی می‌ذاره.

آموزش برنامه نویسی برای نونهالان

بچه‌های زیر ۱۲ سال، خودشون یه دنیا مهارت هستند و کاملاً خود جوش خیلی چیزها مثل کار کردن با گوشی موبایل و کامپیوتر رو یاد می‌گیرند. بچه‌ها در سن نونهالی علاقه زیادی به بازی‌های کامپیوتری دارند و از همین علاقه می‌شه استفاده کرد و از آنها برنامه‌نویس‌های آینده رو ساخت. کافیه آموزش برنامه نویسی بر پایه ساختارهای شبیه بازی باشه تا حسابی به دنیای کد نویسی علاقمند بشوند و دیگه این فضای دوست‌ داشتنی و البته عجیب ‌و غریب رو رها نکنند.

نونهالی همچنان سن مناسب یادگیری برنامه نویسی نیست. اما می‌تونه زمینه شکل‌گیری علاقه‌ای پایدار باشه. برای همین ابزارها و محیط‌های کد نویسی خیلی ساده اما کاربردی طراحی شده. مثل زبان اسم اسکرچ (Scratch) که ساختار ساده‌ای داره، اما با دستورات زیاد و امکانات خوب و پیچیدگی قابل ‌قبول طراحی ‌شده. این زبان ساده ساختار پازلی شکل داره تا کودکان با کنار هم قرار دادن ساختارهای مختلف یه دستورالعمل رو تهیه کنند.

آموزش برنامه نویسی نوجوانان

دوره نوجوانی از حدود ۱۲ الی ۱۷ سالگی سن مناسب یادگیری برنامه نویسی البته به شکل پایه‌ای هست. نوجوانان در این سن از لحاظ ذهنی، آمادگی کافی تحلیل کدهای برنامه نویسی رو دارند و حتی قادر به تحلیل مفاهیم مثل الگوریتم هستند. آنها آمادگی کافی برای روبه‌رو شدن با زبان‌های دنیای واقعی مثل C و یا C# رو دارند. البته توصیه شده که نوجوانان برای یادگیری برنامه نویسی سراغ زبان‌های سختی مثل C و یا C# نروند. وارد شدن به یه زبان سطح بالاتر قطعاً بهتر و منطقی‌تره و باعث می‌شه تا دیدگاه بهتری داشته باشند. آموزش پایتون و یا CSS و حتی جاوا اسکریپت رو در این دوره توصیه می‌کنیم.

نوجوان‌ها کاملاً آمادگی ذهنی یادگیری برنامه نویسی رو دارند. ولی بهتره نوجوانان در این دوره چیزهایی یاد بگیرند که به‌ راحتی نوشته شده و بدون چالش سخت، خروجی مورد نظر رو تولید کنند. این بچه‌ها هنوز کم‌حوصله هستند و ممکنه در بحث‌های پیچیده‌ی برنامه نویسی کم بیارن و خیلی زود دلزده بشوند.

آموزش برنامه نویسی در سنین بالای ۱۷ سالگی

دوره جوانی رو باید سن مناسب یادگیری برنامه نویسی معرفی کنیم. دوره‌ای که از سن ۱۷ سالگی آغاز شده و تا حدود ۳5 سالگی ادامه پیدا می‌کنه. در این بازه هر کسی در بالاترین سطح انرژی خود قرار داره و به‌ خوبی قادر هست تا با مفاهیم پیچیده و سنگین برنامه نویسی کنار بیاد. از طرفی افراد در همین سن کاملاً جدی برای آینده برنامه‌ریزی می‌کنند و قطعاً لازمه تا نگاه حرفه‌ای به برنامه نویسی داشته باشند و برای حرفه‌ای شدن باید خیلی چیزهای مهم و اصلی رو یاد بگیرند. بالای ۱۷ سال، سن مناسب یادگیری برنامه نویسی هست و البته در همین دوره هست که باید مسیر خودت به ‌عنوان برنامه‌نویس حرفه‌ای رو تعیین کنید.

مسیرهای مختلف برنامه نویسی در سنین جوانی

اگه جوان هستی و تازه در سن بالای ۱۷ سالگی وارد شدی، عملاً یه تازه‌کاری که احتمالاً از قبل خیلی چیزها می‌دونی و حالا با توپ پر آمدی که دنیای برنامه نویسی رو بترکونی. ولی خیلی هیجان‌زده نباش، چون باید اول ماجرا مسیر رو پیدا کنید. مطمئن باش که چند تا هندوانه رو با یه دست نمی‌شه گرفت و نباید بی‌هوا وارد همه‌ی فضاهای برنامه نویسی بشوید. وقت زیاده و بعدها می‌تونی مسیرهای مختلف رو تجربه کنید، اما در این قدم‌های اول باید یه مسیر مشخص رو در پیش بگیری. مثل:

اگه به طراحی وب علاقه داری

برنامه‌نویسی وب از بهترین مسیرها برای آغاز کار هست. خیلی ساده قادر هستی تا بدون دغدغه برای آموزش فرانت اند، زبان‌های تقریباً ساده مثل CSS و یا HTML رو آغاز کنی و توسعه‌ دهنده‌ی حرفه‌ای سمت کاربر باشی. و یا به لایه‌های زیرین وب‌سایت ها سرک بکشی و آموزش بک اند رو دنبال کنی تا در توسعه سمت سرور همه کاره باشی. یادت باشه که این مسیر بازار کار خیلی خوبی داره.

اگه به هوش مصنوعی و یادگیری ماشین علاقه داری

ممکنه کارهای بزرگ در سر داشته باشی و بخوای تا دنیای کامپیوتر رو یه تنه متحول کنی! چراکه نه؟ همه‌ی کارهای بزرگ از همین تصمیم‌های به ‌ظاهر عجیب شروع می‌شوند و تو هم قادر هستی تا وارد دنیای هوش مصنوعی بشی و با تحولات به‌روز دنیای کامپیوتر حرکت کنید. در این مسیر لازمه تا زبان‌های برنامه نویسی مثل پایتون و یا C حتی C# رو یاد بگیرید.

اگه به برنامه نویسی موبایل علاقه داری

مطمئناً سال‌ها هست که با انواع اپلیکیشن‌های موبایلی کار می‌کنید و حالا چطوره که همین اپلیکیشن ها رو خیلی بهتر و حرفه‌ای‌تر بسازید. کافیه مسیر یادگیری برنامه نویسی خودت رو به سمت آموزش برنامه نویسی موبایل ببرید. البته حتی در همین حوزه هم باید آموزش‌های لازم دو دنیای متفاوت اندروید و IOS رو یاد بگیرید. در برنامه نویسی موبایل با زبان‌هایی مثل جاوا، کاتلین و یا سوئیفت برای IOS سروکار داری و قراره تا دنیای خیلی جذاب گوشی‌های موبایل رو هر چه جذاب‌تر کنید.

سن بازنشستگی برنامه‌ نویسی چه هنگام است؟

بازنشستگی در برنامه نویسی فقط یه شوخیه! امکان نداره تا یه برنامه‌نویس حرفه‌ای از فکر کردن و الگوریتم سازی خسته بشه. سن در برنامه نویسی فقط یه عدد هست و هر برنامه‌نویس قادر هست تا سال‌ها همچنان قدرتمند جلو بره. خصوصاً که دنیای برنامه نویسی هر سال متحول می‌شه و افراد فعال در فضاها باید مدام آپدیت باشند. البته اگه استخدام شرکت بشی و یا خودت بیمه رد کنی قطعاً پس ‌از ۳۰ سال بازنشسته می‌شوید.

اما این دلیل نیست تا دیگه برنامه نویسی نکنید. برنامه‌نویسی می‌تونه شغلی فرایلنسری باشه و بدون دغدغه اداره و سر کار رفتن، داخل خونه کد نویسی کنید. خیلی از برنامه‌نویس‌های قدیمی تازه پس‌ از بازنشستگی هست که کار اصلی خودشون رو آغاز کردند و پروژه‌ای و کاملاً فرایلنسری کار می‌کنند.

توصیه برای آغاز برنامه نویسی

فرصت‌های شغلی بی‌نظیری در انتظار برنامه‌نویس‌ها هست و آنها می‌توانند با حقوق خوب استخدام شرکت‌های بزرگ بشوند. ولی قطعاً جذابیت برنامه نویسی در دست باز بودن اون هست و اینکه می‌توانی فرایلنسری و بدون نیاز به استخدام شدن در جایی کار کنید. خیلی‌ها این سبک کار کردن رو دوست دارند و اگر تو هم به برنامه نویسی علاقمند هستی، باید بدونی که یکی از دست بازترین شغل‌های دنیا رو انتخاب کردی. شغلی که هیچ ‌وقت کهنه نمی‌شه و برعکس باید هر روز آپدیت بشوید. شغلی که در اون همیشه دانشجو هستی و باید چیزهای جدید یاد بگیری و در عین ‌حال هیچ ‌وقت بازنشسته نمی‌شوید که دیگه بعد سی سال نتونی کار کنی! شغلی که خیلی‌ها ازش سر در نمیارن، اما از نوجوان ۱۵ ساله تا افراد کهنسال ۷۰ یا بالاتر، عاشقانه داخلش حضور دارند و هر روز با کامپیوترها صحبت می‌کنند!

سؤالات متداول سن مناسب یادگیری برنامه نویسی

آموزش برنامه نویسی برای سنین پایین کمتر از ۷ سال مناسب هست؟

کودک زیر ۷ سال اصلاً در سن مناسب یادگیری برنامه نویسی قرار نداره. ولی می‌تونیم با یه سری بازی منطقی، الگوریتم سازی با تعریف بخش‌های مختلف و رسیدن به یه نتیجه نهایی رو باهاش بازی کرد.

پردرآمدترین زبان‌های برنامه نویسی چیه؟

درآمد یه موضوع کاملاً نسبی هست و به مهارت، نوع پروژه و فضای کار شما بستگی داره. حتی ممکنه مقدار حقوقی که از یه شرکت می‌گیرید، برای مهارت‌های گوناگون برنامه نویسی کم یا خیلی زیاد باشه. اما می‌تونیم محبوب‌ترین زبان‌ها رو به ‌عنوان پردرآمدترین اون‌ها معرفی کنیم. مثل زبان جاوا اسکریپت و یا PHP و حتی پایتون که درآمد خوبی دارند.

یادگیری چه زبانی خیلی ساده هست؟ و برای شروع برنامه نویسی توصیه می‌شه؟

اگه در آغاز راه یادگیری برنامه نویسی هستی، قطعاً علاقه داری تا یه زبان نسبتاً ساده اما کاربردی رو شروع کنی. برای آغاز یادگیری، کار با زبان‌های HTML و یا CSS رو توصیه می‌کنیم. جاوا اسکریپت به ‌همراه پایتون هم زبان‌های ساده و در عین ‌حال پول‌سازی هستند.

برای یادگیری برنامه نویسی موبایل چه زبانی خوب هست؟

اگه علاقه داری تا در زمینه برنامه نویسی موبایل وارد بشی، بهتره با توسعه اپلیکیشن‌های اندروید و زبان کاتلین شروع کنی و بعد به سمت سوئیفت برای IOS حرکت کنی. البته این وسط می‌تونی یه سری فریم ورک چند سکویی مثل فلاتر رو یاد بگیری.